Hastalıklar

Cinsel Geçişli Hastalıklar

Psikoanalitik kuramın öncüsü olan Freud’a göre insanoğlunun doğuştan getirdiği iki temel güçlü eğilim vardır: cinsellik ve saldırganlık. Cinsellik yaşamın temel dürtülerinden biridir ancak, güvenli bir cinsel yaşamın öneminin farkında olunması da şarttır. 

Cinsel yolla bulaşan hastalıklara dünyanın her yerinde rastlanmaktadır. Özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından önemli bir sağlık sorunu oluşturmalarının yanı sıra, sosyal ve ekonomik sorunlara da neden olurlar. İlk akla gelenler;

Cinsel geçişli hastalıklar, gelişmekte olan ülkelerde genç erkeklerde ilk 10 hastalık arasında ve tüm dünyada kadınlarda ikinci sırada gelmektedir. Cinsel geçişli hastalıklar aslında bir salgın hastalık grubu olarak kabul edilebilirler. Günümüzde sağlık ve ekonomi açısından çok önemli sonuçlara yol açtıkları bilinmelidir. Bu hastalıklar genellikle kısa sürede ölüme götürmekte ve toplumda hızla yayılmaktadır. 

Tüm dünyada günde yaklaşık 100 milyon cinsel ilişki gerçekleştiği, bunun sonucunda 910.000 gebelik ve 350.000 yeni “cinsel geçişli hastalıklar” olgusu ortaya çıktığı sanılmaktadır. Araştırmalardan çıkartılan bu sayıların kesinlikle doğru olup olmadığından daha önemlisi, cinsel geçişli hastalıkların dünya çapında büyük bir halk sağlığı sorunu olduğudur. Dünyada yılda 300 milyona varan yeni cinsel geçişli hastalık vakası meydana geldiği bildirilmektedir.

Ergenler ve genç erişkinler (15 – 24 yaş arası) cinsel olarak aktif popülasyonun sadece %25’ini oluşturmakla birlikte yeni edinilmiş cinsel geçişli hastalıkların neredeyse %50’sini taşımaktadırlar. HIV / AIDS ve diğer cinsel geçişli hastalıklar en çok, cinsel aktivitenin en yoğun olduğu 15 – 35 yaş grubunda saptanırlar. Değinilen hasta grupları arasında yüksek oranda komplikasyon ve sekellere yol açarak özellikle kadın ve çocuk sağlığı üzerinde olumsuz etki gösterirler.

Cinsel geçişli hastalıkların esas bulaşma yolu korunmasız cinsel ilişki olmakla birlikte bu, tek bulaşma yolu değildir. Mikrop bulaşmış kan, kan ürünleri ve organ aktarımları, hasta kanı ile kirlenmiş kesici – delici aletlerle yaralanma ve doğrudan temas da bu hastalıklardan bazıları için diğer bulaşma yolları arasında sayılabilir. Ayrıca cinsel geçişli hastalıklar anneden bebeğe doğum öncesi, sırası ve sonrasında da geçebilir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün verilerine göre, HIV / AIDS’in tanımlandığı ilk yıllardan günümüze kadar geçen süre zarfında, yaklaşık 42 milyon kişi, insan bağışık yetmezlik virüsü (HIV) ile enfekte olmuştur. Dünyada her gün yaklaşık 16.000 yeni AIDS olgusu ve 8000 ölüm olmaktadır. DSÖ’ye göre her yıl 3 milyon hasta AIDS nedeni ile kaybedilmekte, ancak buna karşın yine her yıl 5 milyon yeni HIV enfeksiyonu ortaya çıkmaktadır. 

Cinsel geçişli hastalıklar, dünyada birçok ülkede bildirimi zorunlu hastalıklar arasında yer almaktadır. Cinsel geçişli hastalıkların gelişiminde rol oynayan davranışlar;

  • Birden fazla cinsel eşe sahip olmak
  • Cinsel eşin birden fazla eşinin olması,
  • Seks çalışanları ve onların müşterileriyle ilişkide bulunmak,
  • Yakın zamanda cinsel eş değiştirmek,
  • Cinsel geçişli hastalık belirtisi olanlarla ilişkiyi sürdürmek

olarak sıralanabilir.

Sosyokültürel ve eğitim düzeyi düşük, cinsel geçişli hastalığı olup cinsel eşlerinin tedavi olması gerektiği konusunda bilgilendirilmemiş kişiler, önceden geçirilmiş cinsel geçişli hastalık öyküsü olan, kondom kullanmayan erkekler riskli davranışları olan kişileri oluşturmaktadır.

Cinsel geçişli hastalıklara neden olan mikroorganizmalar vücuda vajen, serviks, üretra, rektum ve farenks gibi mukoza ile kaplı bölgelerden girer. Her türlü korunmasız cinsel temas en önemli bulaşma yoludur. Ergenlere korunmasız cinsel ilişkinin zararları, aile, okul, sağlık ziyaretleri gibi tüm uygun ortamlarda anlatılmalıdır.

KAYNAKLAR:

Dehne KL, Riedner G. Sexually transmitted infections among adolescents. World Health Organization and Deutsche Gesellschaftfuer Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH 2005.

Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.