Yazan: Psk. İpek Şensu – 26 Eylül 2017
1) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Her ne kadar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu son yıllarda artmış gibi gözükse de, aslında geçmiş yıllarda bu tür çocuklar “dik kafalı, yaramaz, söz dinlemeyen” gibi sıfatlar alıyorlardı.
Sınıf içerisinde DEHB’li öğrenciler, konsantrasyon güçlüğü çekerler, dağınıktırlar, dürtülerini kontrol edemezler, huzursuzdurlar ve kurallara uymakta güçlük çekerler. Kendileri derslerden sıkıldıkları için sınıfın da konsatrasyonunu bozabilirler, arkadaşlarına ya da öğretmenlerine laf atabilirler, pencereden dışarı bakarlar ya da başka şeylerle ilgilenirler.
DEHB erken teşhis edilmezse, yetişkinlikte antisosyal kişilik bozukluğuna dönüşebilmektedir. Ancak bu demek değildir ki aile “saçını süpürge etmeli”dir. Aksine aile kendisine zaman ayırmalı, kendi istediği şeyleri de yapmalıdır; çünkü DEHB olan çocuğa gerekli ilgiyi ve anlayışı sürdürebilmek, ancak anne babanın kendileriyle ilgilenmesi ve dinlenmesiyle mümkün olacaktır. Böylelikle, anne babanın sabrı ve morali yenilenecektir.
2) Karşıt Olma – Karşı Gelme Sorunu:
Karşıt olma – karşı gelme sorunu yaşayan ergenler, sık sık huysuzlanır öfkelenir, otorite figürleriyle tartışırlar. Kurallara uymakta sorun yaşar,kuralları reddederler. İsteyerek başkalarını kızdırırlar. Aynı şey kendilerine yapıldığında alınır, aşırı tepki gösterirler. Sürekli kızgın ve alıngandırlar. Kincidir ve intikam almak isterler.
Evde olduğu gibi arkadaş ortamında da çeşitli zorluklar yaşarlar. Yoğun ilişkiye girme ve ilişkiyi sürdürme sorunu çekerler. Sürekli kendi istedikleri olsun diye direttikleri için sosyal ilişkilerinde başarılı değildirler. Ya oyunu bozar ya da terk ederler. Arkadaşları arasında “mızıkçı” olarak bilinebilirler. Hep kendileri haklıdır. Hata yaptıklarına inanmaz ve inandırılamazlar.
Genellikle karşıt olma – karşı gelme sorunu DEHB ile birlikte görülür.
3) Davranım Bozuklukları
Davranım bozukluğu, genel olarak, toplum kurallarına uymamak, başkalarının haklarını yok sayacak şekilde davranmak olarak tanımlanabilir. DEHB tanısı almış kişilerin %20 – 30’unda davranım bozukluğu da görülebilmektedir.
Davranım bozukluğunu teşhis edebilmek için aşağıdaki semptomlardan en az birinin altı aydır, üçünün ise on iki aydır bulunması koşulu aranmaktadır:
– İnsanlara ve hayvanlara karşı saldırganlık (kabadayılık, göz korkutma, kavga başlatmak, yaralayıcı alet kullanımı, eşya çalmak, birilerini cinsel olarak istismar etmek)
– Eşyalara zarar verme (yangın çıkarmak, birilerinin malına zarar vermek)
– Dolandırıcılık (birilerinin evine / arabasına zorla girmek, yalan söylemek, hırsızlık yapmak)
– Kuralları ihlal etmek (ailenin koyduğu kurallara uymamak)
KAYNAKLAR:
Özmen, S. K. (2010). Okulda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 1-10.
http://www.mucahitozturk.com/karsit-gelme-karsit-olma-bozuklugu-kgb-kob/
http://www.cocukhayat.com/yazi/davranimbozuklugu.html
Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.