Yazan: Ece Gökyar – 22 Ocak 2018
İletişim, toplumun her kesimini ilgilendiren hayati bir konu. Bu yazıda, özellikle ergenlerle nitelikli bir iletişim nasıl kurulur konusunda, ebeveynler başta olmak üzere, tüm yetişkinlere yol gösterecek birkaç unsuru paylaşalım.
– Gözgöze iletişim
Nitelikli iletişim, odaklanma becerisi ister. Odaklanma, söylenilenlere cevap verme isteğiyle yanıp tutuşmadan, pür dikkat konuya kendini vermeyle mümkün olur. Etkili bir iletişim için sadece kulaklar değil, gözler de devreye girmeli. Göz teması, aklın başka konulara kaymasını engeller. Etkin dinleme, aynı anda başka şeylerle ilgilenmeyerek mümkün olur.
O nedenle, ergen yavrunuz size bir şeyler anlatmaya başladığında sadece iki seçeneğiniz olsun: ya o an yapmakta olduğunuz eyleme bir son verip, göz teması kurarak can kulağıyla kendisini dinleyin ya da konuşmak için zamanlamasının doğru olmadığını samimiyetle kendisine anlatıp, aynı gün içinde onu dinlemek için uygun zaman yaratın.
– Beden dilini ve duyguları gözlemleme
Ergenlik, duyguların yoğun ve gün içinde inişli çıkışlı yaşandığı özel bir dönemdir. Alınganlık, öfke, hayal kırıklığı, üzüntü, endişe, pişmanlık ve korku gibi duyguları anlaması ve yönetebilmesi için iletişim esnasında ergenin duygularına önem verilmesi gerekir. Bu, onu anladığınızın ve dikkatle dinlediğinizin de bir göstergesidir. Örneğin, “Şu nedenle üzüldüğünü / kızdığını görüyorum, bu konuda bir şeyler paylaşmak ister misin?” demek, ilginizin onun üzerinde olması ve kendisine duygularını ifade etme şansı verdiğiniz anlamına gelir.
Ayrıca beden dilini gözlemlemek, duyguları deşifre etmenin bir yoludur. Ağlaması, yumruklarını sıkması, alnının kırışması gibi bedene dair ipuçları, sözle ifade ettiği duygu ve düşüncelerinden farklı bir mesaj içeriyor olabilir. Bu nedenle, anladığınızı düşündüğünüz duygu ve düşüncelerin doğru olup olmadığını da teyit etmeniz gerekir.
– Aktif dinleme
Nitelikli iletişim, karşıdakinin sözlerini aklınızdan bir şey geçirmeden dinlemeyi gerektirir. Eğer kendinizi söylenilen sözlere her an cevap vermeye hazır hissediyorsanız, bilin ki, etkili bir dinleme yapmıyorsunuz. Yapılan araştırmalara göre, birinin sözünü kesmeden ve araya kendi ifadelerinizi sokmadan karşıdaki kişiyi dinleme süresi 17 saniye imiş. Şimdi hepimiz bir kez daha etkili dinleme yapıp yapmadığımızı düşünelim ve kendimizi geliştirmeye çalışalım.
– Sorularla destekleme
Çocuğunuzun söylediği şeyi anladığınızda, sözlerinden çıkardığınız sonucu doğrulamasını isteyin. Bunun için şöyle diyebilirsiniz: “Anladığıma göre, şunu demek istiyorsun, doğru mu?” ya da “Şunu söylemeye çalışıyorsun, değil mi?” Bu tip sorular, çocuğunuzun size iletmek istediği mesajı anlamanızın ötesinde, çocuğunuzun sizden neler beklediğini de kavramanızı sağlar. Eğer bu sorulara “evet” şeklinde yanıt verirse, ona değer verdiğinizi ve kendisini bir yetişkin olarak değerlendirdiğinizi göstermiş olursunuz.
– Düşüncelerinizi paylaşma
İletişim esnasında sıklıkla yapılan hatalardan biri, konu hakkındaki görüşleri karşı tarafın iznini almadan paylaşmaktır. Çocuğunuzun iletmek istediği mesajı doğru olarak aldığınızı anladığınızda, sıra kendi düşüncelerinizi paylaşmaya gelir. “Bu konudaki fikirlerimi duymak ister misin?” şeklinde onun iznini almak, sözünü ettiğimiz iletişim hatasının önüne geçecektir. Eğer bu soruya “evet” cevabını alırsanız, size ilettiği konu ile görüş ve duygularınızı açıklayabilirsiniz. Aldığınız yanıt, “pek değil” ise, iletişim bitmiş, konu kapanmış demektir.
Etkin bir iletişim için önce odaklanarak dinlemek, ardından konuyu doğru anlayıp anlamadığınızın teyidini almak ve son olarak bu konudaki fikirlerinizi paylaşmak gereklidir. Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerini tam olarak anladığınızı ifade ettiğinizde, karşınızda aynı görüşleri paylaşamasa da, sizinle iletişime her zaman açık ve düşüncelerinizi duymaya istekli bir kişi bulabilirsiniz.
KAYNAK: Gençler İçin Beş Sevgi Dili (Gary Chapman) adlı kitaptan esinlenilmiştir.
Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.