Yazan: Sibel Şensu – 29.11.2021
Galataport G Blok’da 31 Aralık 2021’e kadar açık olan bir Ara Güler sergisi var: “Denize İnen Yol” adı verilmiş olan bu sergide büyük ustanın gözünden ‘Tophane, Karaköy, Galata, Galata Mevlevihanesi, Galata Kulesi, Tünel, İstiklal Caddesi, Galatasaray, Taksim Meydanı ve yakın çevrelerden daha önce görülmemiş kareleri’ görebilirsiniz. Hem 1950’lerin İstanbul’unun hem de dünyanın onayını almış büyük “foto muhabirimizin” sizi doyumsuz anlara götürmesini isterseniz bu sergiye mutlaka zaman ayırın. Hele yanınızda genç çocuklarınız da olursa her fotoğraf önünde uzun uzun durma ve hem eski İstanbul anları hem de fotoğrafçılık üzerine konuşma şansınız da olacaktır.
Eşsiz 41 eserin yer aldığı sergiyi gezmeyi size bırakıyor ve bu vesile ile Ara Güler’in hayatına kısaca değinmeyi istiyoruz. Büyük ustanın kişisel web sitesinden aldığımız bilgilere göre 1928’de İstanbul’da doğan Türkiye Ermenisi gazeteci, foto muhabiri ve yazar Ara Güler, tam adı ile Aram Güleryan, lise yıllarında yönetmen veya oyun yazarı olmak istediğinden film stüdyolarında çalışmış ve Muhsin Ertuğrul’un Tiyatro Kurslarına devam etmiş. 1950’de bir yandan Yeni İstanbul Gazetesi’nde gazeteciliğe başlarken İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne de devam etmiş. 1953’de Paris Magnum Ajansı’na katılmış ve “Photography Annual Antolojisi” tarafından dünyanın en iyi 7 fotoğrafçısından biri olarak tanımlanmış. Aynı yıl Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği’ne tek Türk üye olarak kabul edilmiş. 1958’de Time-Life, Paris-Match ve Der Stern dergilerinin yakın doğu foto muhabirliği görevlerini üstlenmiş. 1962’de Almanya’da çok az fotoğrafçıya verilen “Master of Leica” unvanını kazanmış. Ardından, ABD, Avrupa ve Japonya’da sergilerde yer almış, ödüller kazanmış ve antolojilerde eserlerine yer verilmiş. 1975’de ABD’ne davet edilmiş ve birçok ünlü Amerikalının fotoğraflarını çektikten sonra “Yaratıcı Amerikalılar” adlı sergisini dünyanın birçok kentinde sergilemiş. Yine aynı yıl Yavuz zırhlısının sökülmesini konu alan “Kahramanın Sonu” adlı bir belgesel film çekmiş. 1979’da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin “Foto Muhabirliği” dalındaki birincilik ödülünü almış.
İsmet Inönü, Winston Churchill, Indira Gandi, John Berger, Bertrand Russel, Bill Brandt, Alfred Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Salvador Dali, Picasso gibi birçok ünlü kişi ile röportajlar yapan ve fotoğraflarını çeken Ara Güler’in başarılarla dolu yaşamında yayımladığı birçok kitap da bulunmakta. Ülkemizin her tarafını karış karış gezmiş olan, bir belgeselci yaklaşımıyla Anadolu’yu, insanımızı kayda alan ve hatta Afrodisias’ı dünyaya kazandıran Ara Güler kendisini foto muhabiri olarak tanımlar ve “Ben foto muhabiriyim, fotoğrafçı değilim; kati surette sanatçı da değilim. Ben gördüğümü çekerim. Sanat yapmam. Çok doğal olarak, gördüğümü insanlara iletirim. Bunun adı foto muhabirliğidir” der.
17 Ekim 2018’de kaybettiğimiz Ara Güler ‘in geriye bıraktığı iki milyon kadar fotoğraf ve eşya korunmaya alınmış durumdadır. 2016 da Ara Güler – Doğuş Sanat ve Müzecilik A.Ş. kurulmuş ve iki yıl boyunca Ara Güler’e ait sayısız fotoğraf ve belge numaralandırılarak ve tasnifleri yapılarak dijital ortama aktarılmıştır. Tarihi Bomontiada Bira Fabrikası’nda bulunan Ara Güler Müzesi bu eserlerin bir kısmını görmeniz için sizi beklemekte…
Bülent Parlak ile yaptığı ve https://www.izdiham.com/bulent-parlakin-ara-guler-ile-yaptigi-soylesi-olmeden-once-hepsini-yakmam-lazim/ adresinde tamamını okuyabileceğiniz güzel bir röportajda Ara Güler şöyle demektedir: “Önceleri hikaye de yazardım. Ama sonra fotoğrafla daha çok şey anlatabildiğimi gördüm. Benim fotoğraflarımda anlayanlar için tiyatro hala vardır. Film gibidir fotoğraflarım. Arka plan, ön plan, kompozisyon görürsün. Mana görürsün. Ben hikâyeciliği fotoğraflarda sürdürüyorum.”
Kendisine en çok hangi fotoğrafını sevdiği sorulduğunda ise şöyle der: “ İnsan her eserini sever ama özel olanı mutlaka vardır. Sirkeci’de çektiğim bir fotoğraf var. Sirkeci’de bir tramvayın önünde at arabasını çeken arabacının fotoğrafımı çok severim.”
Ara Güler, “Sanat olmasına gerek yoktur fotoğrafın. Fotoğraf tarih olayıdır. Tarihi zapt ediyorsun. Bir makina ile tarihi durduruyorsun” demiştir. Onun bize yaşam ile ilgili önerisi ise şöyledir; “Yaşam size verilmiş boş bir filmdir. Her karesini mükemmel bir biçimde doldurmaya çalışın.”
Bize önerdiğini, en iyi şekilde başararak örnek olan ustanın önünde saygıyla eğiliyoruz.
Ara Güler Müzesi: Bomontiada, Tarihi Bomonti Bira Fabrikası, Birahane Sk. No:1, Bomonti, Şişli – İSTANBUL
https://www.araguler.com.tr/tr/aboutaraguler.html
https://www.galataport.com/tr/etkinlik/ara-guler-denize-inen-yol
https://tfmd.org.tr/en/2021/05/30/ara-guler_en/
Ara Güler Belgeseli | Uzun Teaser – YouTube
Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.