Yazan: Sibel Şensu – 23 Ağustos 2023
İstanbul’da yaşayan biri misiniz? Tatil günlerinizden birinde kendinizi ayaklarınızda yürüyüş botlarınız ve sırt çantanızla Polonezköy Tabiat Parkı’nda, Aydos Ormanı’nda ya da Atatürk Arboretumu’nda yürürken hayal edin… Belki de Ankara’da yaşıyorsunuz. O halde, Karagöl Tabiat Parkı’nda veya Eymir Gölü’nde olmaya ne dersiniz? Kocaeli’nde Menekşe Yaylası’nda, Ege Bölgesi’nde Ula veya Geyik Kanyonu’nda, Artvin’de Macahel bölgesinde ya da güzelim Kapadokya’da yürüyor olabilirsiniz… Yalnız olmadığınızı ve ergen çocukların sizinle olduğunu düşünün… Dar patikalar, yeşilin her tonunda ağaçlar, yanınızdan akıp giden ince bir dere, kuş sesleri ve mis gibi bir hava! Günlük sıkıntılar patikanın dışında kalmış. Yanınıza aldıklarınız sadece en kıymetlileriniz; sevdikleriniz!
Karadeniz Yaylalarına ilk gidişimizde şimdi Süper Ergen’in kurucularından olan psikolog kızımız, İpek, henüz lise 1.sınıfta bir ergendi. Bu ailece çıktığımız ilk doğa yürüyüşü gezisiydi. Daha önce ne böyle günlerce dere tepe yürümüştük, ne de hiç tanımadığımız bir grupla geziye çıkmıştık. Gezi programı gereği, on iki kişilik bir grupla bir hafta boyunca bir yayladan ötekine yürüdük. Kızımız da grubun diğer üyeleri gibi bardaktan boşanan yağmurlarda çamurlara battı, bitmek bilmeyen tepelerden tepelere tırmandı, göz gözü görmez sislerde ilerledi, el ele tutuşup dar patikalardan indi, çıkamayanı destekledi, geride kalanı bekledi, düşeni kaldırdı. Eğlendi mi sizce? Hem de nasıl! Yayla ve doğa yürüyüşü tutkusu böyle başladı desek doğru olur. Öyle ki, daha sonra yaylalara iki kez daha gitti. (Gezimizle ilgili ayrıntılar için “KARADENİZ YAYLALARI GEZİ NOTLARI” yazısına bakabilirsiniz).
Doğa yürüyüşünün yararları nelerdir?
Hafif ve kısa doğa yürüyüşü (İngilizce adı ile hiking), her yaştakilerin hep beraber keyifle yapabileceği bir aktivite olması yanı sıra, beden – zihin sağlığına ve vücudun hemen her hücresine yarar sağlayan bir spor. Bu yürüyüşler, genellikle grup halinde yapılan, az da olsa engebeli arazilerden geçilen, sulara batıp çıkılan ya da ufak tehlikeleri aşmayı gerektiren ve tüm bu maceralar sırasında telaşlanılan, yardımlaşılan, çokça yorulunan ama her hedefe varış ile gururlanılan aktiviteler… Yürüyüş günü sabahında birbirini tanıdığını sanan ya da belki de ilk kez karşılaşan grup üyeleri, gün içinde gelen zorluk, hayranlık ve dinlenme döngüleri ile beklenmedik deneyimler yaşar ve akşam bambaşka kişiler olarak ayrılırlar. Çocukları ve gençleri için ise daha da büyük bir kazanım bekler. Takım olmak, lideri izlemek, farklı farklı takım üyesi rolleri üstlenmek, hedefe kenetlenmek, hedefe ulaşmaya çalışırken yardımlaşmak, araştırma ve plan yapmak, sorun çözmek, değişikliklere uyum sağlamak, ekiple birlikte korkmak ya da sevinmek!
Bedensel ve zihinsel sağlık açısından da çok sayıda yarar sayabiliriz. Yapılan egzersiz ve alınan bol oksijen kalp ve dolaşım sistemi ile akciğerlerin daha iyi çalışmasına yardım ederken tüm kaslar ve eklemler bol bol iş görür ve güçlenir. Bu kadar egzersizin, çağımızın tehlikesi obezitenin düşmanı olduğunu söylemeye gerek yok sanırız. En önemli yararlardan biri de zihinsel sağlık üzerinedir. Günlük streslerden uzaklaşılarak doğada geçirilen bir gün büyüklere; atlayıp zıplamak, tırmanıp yuvarlanmak ve gönüllerince bağrışmak çocuklara harika hissettirecektir. Serotonin düzeylerinin yükseldiği, odaklanma ve problem çözme becerilerinin arttığı bilimsel olarak saptanmıştır. Environmental Science and Technology Dergisi’nde yayınlanan bir makaleye göre doğada geçirilen zaman, kişilerin duygusal durumlarını düzeltmekte, enerjilerini artırmakta, stresi, düşmanlık duygularını ve melankolik hisleri azaltmaktadır (Brito ve ark). 2012 yılında yayımlanan bir araştırma, evde kapalı kalıp ekranlara bakarak zaman geçiren ergenlerin doğa yürüyüşleri yapmaya başlamaları ile dikkatlerinin ve yaratıcılıklarının arttığını göstermiştir (Atchley ve ark).
İlk doğa yürüyüşü…
Peki, ilk doğa yürüyüşüne çıkmak için hangi yaş uygun? Uzmanlar çocukları küçük yaşlardan itibaren doğa yürüyüşüne götürebileceğimizi söylüyorlar. Yapmanız gereken, ilk gezilerde çok uzun ve zor olmayan yürüyüşler planlamak. Onları zaman içinde, yavaş yavaş bu aktiviteye alıştırmak; bıktırmamak, sevdirmek! Yine uzmanlar, “önemli olanın hedef değil, yolculuk olduğunu” hatırlatıyorlar. Gün boyu, telaşla bir yere varmaya çalışmak yerine, hep beraber eğlenmek, keşfetmek, paylaşmak peşinde olmalıyız. Çocuklarımızın “yeniden ve yeniden” istemelerini sağlayacak olan, geçirdikleri bu eğlenceli ve ilgi çekici gün olacak.
Son olarak unutmamalıyız ki;
• Doğa yürüyüşüne hazırlanırken uygun giysileri, ayakkabıları ve ekipmanları almış olmalıyız;
• Gün boyu çocukların eğlenmesi, keşfetmesi ve dinlenmesi için uyanık davranmalıyız;
• Ve MUTLAKA, onlara doğaya sevgiyi ve saygıyı, doğayı korumayı – kendimiz de örnek olarak – öğretmeliyiz.
Güzel günlere,
KAYNAKLAR:
1) https://www.momondo.com.tr/discover/turkiye-doga-yuruyusu-rotasi
2) Brito HS et al. Benefits to Performance and Well-Being of Nature-Based Exercise: A Critical Systematic Review and Meta-Analysis. Environ. Sci. Technol. 2022, 56, 1, 62–77
3) Ruth Ann Atchley, David L. Strayer, Paul Atchley. Creativity in the Wild: Improving Creative Reasoning through Immersion in Natural Settings. PLoS ONE, 2012; 7 (12): e51474
Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.