Cinsel Eğitim, Sağlık

HPV Nedir?

HPV virüsleri

Hazırlayan: Dr. Sibel Şensu – 18.01.2017

Kısaca “HPV” denen İnsan Papilloma Virüsü (Human PapillomaVirus), birbiri ile benzerlik gösteren 200’den fazla tipte virüs içeren büyük bir gruptur. Bu HPV virüslerinden yaklaşık 40 tanesi, vajinal, anal ve oral seks sırasında deriden deriye temas yoluyla kolayca partnerlerin birinden diğerine bulaşabilirler. Geride kalan HPV tipleri ise cinsel yolla bulaşmazlar.

Toplumda her 10 kişiden birinde bulunacak kadar yaygın olan HPV virüsleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda hastalık yapabilirler. Bir kadının 50 yaşına kadar HPV enfeksiyonuna yakalanma riski, %80 kadardır. Ancak bütün mikrop bulaşmaları hastalıkla sonuçlanmaz ve kişinin bağışıklık sistemi mikrobu yok eder.

Cinsel yolla geçen HPV tipleri, düşük riskli olanlar ve yüksek riskli olanlar şeklinde iki gruba ayrılırlar.

Düşük riskli olan HPV’ler kansere neden olmazlar. Bunlar, deride, genital bölgede, anüste, ağızda veya boğazda siğiller yapabilirler.
 HPV tip 6 ve 11 olarak numaralandırılan HPV’ler, bu gruba örnektir.

Deride Siğil

Yüksek riskli HPV’ler kadınlarda, rahim ağzı, vulva, vajina, anüs kanserlerine; erkeklerde ise anüs ve penis kanserlerine yol açabilirler. Günümüzde HPV nedeniyle olan kanserlerin çoğundan HPV 16 ve 18 olarak numara verilenler sorumludurlar.

HPV Nedeniyle Oluşmuş Bir Kanser

Rahim ağzı kanseri, kadınlarda meme kanserinden sonra ikinci en sık görülen kanserdir. Tüm dünyada 2 milyondan fazla kadında rahim ağzı kanseri vardır. Bu kadınların yaklaşık yarısı 35 – 55 yaş arasındadır.  Yani kadınlar, ilk cinsel ilişkilerinden itibaren HPV mikrobu almış olabilirler, ama kanser yıllar sonra ortaya çıkar. Rahim ağzı kanseri olanların üçte biri hayatını kaybetmektedir.

Yüksek riskli HPV virüsü alan kişilerin çoğu hasta olmazlar ve kendi bağışıklık sistemleri sayesinde 1 – 2 yıl içinde bu mikroptan kurtulurlar. Ancak bazı kişilerde mikrop yıllarca yaşamaya devam eder. İşte bu kişilerde zamanla kanser ortaya çıkabilir.

HPV ile hangi kanserlere yakalanabiliriz?

Yüksek riskli  HPV’lerin neden olabileceği kanserler şunlardır:

  • Rahim Ağzı Kanseri: Rahim ağzı kanserlerinin hepsi HPV ile oluşmaktadır. Bu HPV tipleri arasında 16 ve 18, rahim ağzı kanserlerinin %70’inden sorumludur.
  • Anüs Kanseri: Anüs bölgesinde ortaya çıkan kanserlerin yaklaşık %95’i HPV nedeniyle olmaktadır. Bunların çoğu HPV 16 nedeni ile oluşurlar.
  • Ağız ve Yutak Kanserleri: Bu bölgede görülen kanserlerin %70 kadarı HPV ile olmakta, çoğunda HPV 16 sorumlu bulunmaktadır.
  • Daha az görülen bazı kanserler: HPV, daha az olmakla birlikte, bazı başka kanserlere de neden olur. Örneğin, vajina kanserlerinin %65 kadarı, vulva kanserlerinin %50 kadarı ve penis kanserlerinin %35 kadarı HPV’ler nedeni ile olmaktadır. Bunların çoğu HPV 16 ile olurlar. 

Yüksek riskli HPV tipleri, tüm dünyadaki kanserlerin neredeyse %5’ini yaparlar. Kısacası, yüksek riskli HPV’lerin bulaşmasından ve hastalık oluşturmasından korunmak, çok sayıda kanser olgusunu önleyecektir.

HPV kimlere ve nasıl bulaşır?

HPV’nin cinsel ilişkide bulunan kadınlara ve erkeklere partnerlerinden bulaşma riski vardır. Vajinal, anal veya oral seks yapan herkes risk altındadır. Mikrop, toplumda yaygın olarak bulunduğu, yani her 10 kişiden birinde HPV olduğu için, daha ilk cinsel ilişkide mikrobu alma olasılığı yüksektir. Sadece tek partneri olanlar bile mikrobu alabilirler.

HPV mikrobunun kirli yüzeylerden, örneğin klozetten bulaştığına dair kanıt yoktur. Ancak enfeksiyon, cinsel aktivite sırasında kullanılan seks objeleri aracılığı ile bir partnerden diğerine bulaştırılabilir.

HPV bulaşmış olan bir kişide hiçbir belirti görülmeyebilir. Bu nedenle bir kişi partnerinde HPV mikrobu olup olmadığını hiç anlamayabilir. “Partnerimde HPV hastalığı yok, bu nedenle güvendeyim” diye düşünmek yanlıştır. Yani, herkesin kendi önlemini almış olması, hastalığı kapma riskini azaltmış olması gerekir.

HPV nasıl teşhis edilir?

Kadınların çoğu HPV enfeksiyonuna yakalandıklarını jinekolojik muayene sonucunda ve smear incelemesi ile öğrenirler.
 Smear testi, rahim ağzından alınan sürüntünün mikroskopta incelenmesidir. Bu incelemede, sürüntüde anormal hücreler görülmesi, rahim ağzı kanseri geliştiğini düşündürür. HPV mikrobu, hücrelerin yapısını bozarak kansere neden olabilir. 25 yaşından itibaren her kadın yılda bir kere smear testi yaptırmalıdır. Bu sayede, daha başlangıç aşamasında iken kanser teşhis edilebilir ve tedavi yapılabilir.

HPV enfeksiyonu önlenebilir mi?

HPV enfeksiyonunu önlemenin iki yolu vardır: Kişinin, bağışıklık sistemini güçlendirerek mikrobu alsa bile hasta olmasını önlemek ve mikrobun bulaşmasını baştan engellemek.

HPV’nin bulaşması çok kolay olsa da, mikrop bulaşan her kişi hasta olmaz, yani HPV enfeksiyonuna yakalanmaz. Bağışıklık sistemi güçlü olan kişiler mikrobu kolayca alt edebilirler. Bağışıklığı güçlendirmenin yollarından biri aşı olmaktır. İşte HPV aşıları bu amaçla geliştirilmiştir.

200 kadar HPV tipi olduğuna ve hepsini birden hedef alan HPV aşısı yapmak zor olduğuna göre HPV aşıları, en çok görülen ve kansere en çok neden olan HPV tiplerine karşı geliştirilmiştir. Aşılar, HPV enfeksiyonundan korurlar ama HPV enfeksiyonu olduktan sonra tedavi edici değildirler.

Ülkemizde, onay almış iki HPV aşısı vardır. Bunlar: Gardasil® ve Cervarix®’tir. HPV aşıları ile ilgili daha fazla bilgi için “HPV Aşıları” başlıklı yazımızı okuyunuz.

Cinsel ilişki sırasında HPV bulaşmasını önlemek için ise, erkeklerin kondom kullanması yararlıdır. Yine de kondomlar, HPV’nin ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşmasını tamamen önlemezler; sadece bulaşma riskini azaltırlar. Erkek kondomları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi isterseniz “Erkekler İçin Kondom” konulu yazımızı okuyabilirsiniz. Kadınlar için de, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bir miktar korunabilecekleri araçlar üretilmiştir. Bunlarla ilgili bilgiler, “Kadınlar İçin Kondom” ve “Kadınlar İçin Diyafram ve Servikal Başlık” yazılarımızda bulunmaktadır.

Kaynaklar:

1.Türk Jinekolojik Onkoloji Derneği. HPV Aşıları. http://www.trsgo.org/

2.https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-vaccine-fact-sheet

3.Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği. http://www.tjod.org/sosyal-medya-da-yer-alan-hpv-ve-hpv-asilari-ile-ilgili-olarak-en-cok-sorulan-soru-ve-yanitlari/

4.http://www.tjod.org/tjod-olarak-hpv-asilamasi-hakkinda-gorus-ve-onerilerimiz/

5.http://www.tjodistanbul.org/index.php?option=com_k2&view=item&id=465:hpv-asisi-sonrari-ortaya-cikan-sendrom-hakkindaki-vaka-serileri&Itemid=936

6.www.cdc.gov

7.Ceyhan M. Klinik Gelişim 201; 25: 36-39.

Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.