Yazan: Sibel Şensu – 26 Nisan 2022
1974’de Macar heykeltıraş, mimar ve eğitimci Ernö Rubik, mimarlık öğrencilerinin üç boyutlu problemleri çözmelerine yardımcı olacağını düşünerek bir oyuncak tasarlar. Hareket edebilen parçalardan oluşan bu oyuncağa “Sihirli Küp” adını verir. Kısa sürede, tasarladığı bu yeni oyuncağın gerçek sihrini fark eder ve patentini alır. ‘Sihirli Küp’ başta az sayıda üretilse de kısa sürede Macaristan’da oldukça popüler hale gelir.
Ernö Rubik, oyuncağını bazı fuarlarda sergilemeye başlar. 1979’da gösterişli Nurnberg fuarında ‘gerilerde ilgi çekmeksizin dururken’ oyuncak uzmanı Tom Kremer ‘in ilgisini anında çeker. Artık yeni bir ismi de vardır. ‘Rubik Küpü’ sadece iki yıl içinde tüm dünyada milyonlarda kişiye ulaşır. 1980 ve 1981’de İngiltere’de iki yıl üst üste yılın oyuncağı seçilir. Oyuncuların Rubik kübünün ‘sihirini’ daha ve daha hızlı çözebilmek için yarıştıkları dünya turnuvaları düzenlenir. 1982deki ilk yarışmada Minh Thai’nin 22.95 saniyelik rekoru ile başlayan yarış 2015’de 4.9 saniyeye (Lucas Etter) ve 2018’de 4.22 saniyeye düşer. Tek elle, ayakla veya gözü kapalı çözme rekorları da ard arda gelmeye başlar.
Klasik bir Rubik Küpü her biri büyük küpün üçte biri oranında olan 27 küpten oluşmaktadır. Her biri farklı renkte altı yüzü vardır. Bununla birlikte, günümüzde 2x2x2 ile 9x9x9 arasında birçok tipte küpler geliştirilmiştir ve sürekli yeni modellerle seri genişletilmektedir. Basit bir oyuncaktan o kadar fazlasıdır ki, New York Modern Sanatlar Müzesinin (MOMA) Rubik Küpünü kalıcı koleksiyonuna dahil ettiğini de ekleyelim.
Uzmanlar, Rubik Küpü çözmenin birçok yarar sağladığı konusunda görüş birliği içindeler. İşte bazıları;
- Belleği güçlendirir. Motor beceriler ve zihin üzerinde olumlu etkisi vardır.
- Sabrı artırır. Kişiyi gelecekteki sabır isteyen işlere hazırlar.
- Problem çözme becerilerini artırır. Bir sürü dönüş, deneme ve yanılma ile yaşamın kendisine benzer.
- Kişinin geçtiği basamakları hatırlamasına, ölçüp biçmesine, değerlendirmesine yardım eder. Hatalardan ders almayı sağlar.
- Zihni aktif tutar. Bilişsel aktiviteler üzerinde yararlıdır.
- Hızı artırır. Refleksleri hızlandırır. Renkleri hızla fark etmeyi, sağ ve sol eli kullanabilmeyi sağlar. Bu da hem çocuklar, hem gençler, hem de ileri yaştakiler için yararlıdır.
- El becerilerini artırır. Bu sayede klavye kullanımı, kod yazımı gibi işler kolaylaşır. Parmak – zihin koordinasyonu artar.
- Konsantrasyonu artırır. Her şeyin hızla tüketildiği dijital çağda, beyin hücrelerinin fırsatları fark etmek ve hedefe zamanında ulaşmak için odaklanabilmesi gerekir.
- Olumsuz alışkanlıklardan vazgeçebilmeye yardım eder. Zihni meşgul eder ve kişiyi bir süreliğine olumsuz durumdan uzaklaştırır. Zaten kısa sürede kendisi bir alışkanlığa dönüşür!
- Can sıkıntısından kurtarır. Kişiyi sıkılmaktan uzak tutan hem zihinsel hem de fiziksel bir aktivitedir.
- Başarı hissini tattırır. Zaman ve çaba harcandığında sonuca ulaşıldığını kanıtlar.
Ucuz, basit ve kolayca ulaşılabilir olan ve yaklaşık 50 yıldır dünyanın her tarafında her yaştan milyonlarca kişiye arkadaşlık eden Rubik Küpü, sabır, kararlılık, planlama ve odaklanma ile sorunların çözülebileceğini kanıtlamayı sürdürmektedir.
Rubik Küpü şampiyonlarından bazı görüntüler:
Yazımızı tamamlamadan önce, çocuklarınızla izleyebileceğiniz “The Speed Cubers” isimli belgesel filmi de öneririz.
İyi seyirler…
KAYNAKLAR:
https://www.worldcubeassociation.org/
https://www.rubiks.com/en-us/about
https://www.matematiksel.org/rubik-kupu-kolayca-nasil-cozulur/
Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.