Okul Yaşamı

Kinestetik Öğrenme Stiline Göre Nasıl Ders Çalışılır?

Yazan: Ece Gökyar – 21 Mayıs 2018

Kinestetik ya da dokunarak (temas yoluyla) öğrenme, bizzat deneyimleyerek, yani yaparak öğrenme şeklidir. Kinestetik insanlar aktiviteler kanalıyla, oynayarak, modelleyerek, yaşayarak öğrenirler.

Fiziksel olarak bir sorunu çözmek, süreci yönetmek, problemin içinde yer almak kinestetik insanların öğrenme biçimidir. Onlar eylemin içinde yer alan kişilerdir. Motor hafızaları gayet iyidir. Bir kez yapmaları, öğrenmelerine yeter.

Kinestetik şekilde öğrenmek, geleneksel sınıf ortamlarına pek de uymaz. O yüzden bu tip insanlara en iyi öğrenme şekilde yaşayarak öğrenmeleri için sürece bizzat dâhil olabilecekleri ortamları yaratmak gerekir.

İşitsel insanlar gibi, kinestetik öğrenmeye yatkın insanlarda harikulade şekilde not tutamayabilirler, muhteşem bir el – göz koordinasyonları ve hızlı reaksiyon verme gibi bir özellikleri vardır ki, hem dinleyip hem de kendilerine özgü notlar tutabilirler.

Her an kıpır kıpırdırlar, enerjileri çok yüksektir, uzun süreler boyunca hareketsiz, öyle bir köşede oturamazlar ki bu da klasik sınıf ortamına uygun düşen bir durum değildir. Sonuç olarak bu tip insanların uyumsuz ya da ilgisiz olarak yorumlanması tehlikesi söz konusu olabilir.

Siz ya da ergen çocuğunuz, kinestetik öğrenmeye uygun olabilir misiniz? Aşağıda birkaç ipucu bulabilirsiniz:

  • Ellerini kullanmayı severler. Model inşa etmek ya da bir şeyleri dağıtıp bir araya getirmeye bayılırlar.
  • Daha önce yaptıkları şeyleri hatırlamakta üstlerine yoktur. Yaptıkları yemekler, yapbozlar, tamiratlar gibi…
  • Beden eğitimi ya da laboratuar dersleri, yani içinde özellikle bedenen ve / veya zihnen yer aldıkları dersler favorileridir, en iyi notları bunlardan alırlar. Bir de – varsa – drama derslerinden.
  • Her tür sportif aktivitede yer almaktan hoşlanırlar.
  • Macera filmlerini ve kitaplarını severler.
  • Uzun uzadıya bir köşede oturmaktan hiç hoşlanmazlar, yerinde duramayan tiplerdir.
  • Zorla kitap okumaktan hoşlanmazlar, öyle ki baş bölgesinde patlamaya hazır bir bomba olduğunu bile hissedebilirler.
  • Yazı yazmaya, not tutmaya eğilimli değildirler.

Kinestetik Öğrenme Stiline Göre Ders Çalışma Tüyoları

Kinestetik insanların beden – zihin ikilisini devreye sokacak çalışma yöntemlerini benimsemesi gerekir. Birkaç öneri paylaşalım:

Hafıza kartları

Kinestetik insanlar bilgiyi hafıza kartı oyunları ile kolaylıkla öğrenirler. Bir konu başlığı ya da soruyu kartın bir yüzüne, cevabı ya da konuyu içeren detayların bir listesini de kartın diğer yüzüne yazın. Hangi yüzü ele alınırsa alınsın, diğer yüzündeki bilgileri rahatlıkla hatırlayacaklardır.

Hafıza kartı oyununu kendi kendinize ya da karşı tarafla oynamanız mümkündür. Ayrıca bu, ergen çocuğunuzun derslerine aktif bir şekilde yardımcı olmanızı da sağlayacak aynı zamanda eğlenceli bir çalışma yöntemidir.

Hafıza kartlarını kullanmanın bir güzelliği de, kartları elle yazmanın ve kartı elleri kullanarak tersine çevirmenin, kinestetik insanlarda beynin farklı bölümlerini uyarmak için süper bir yöntem olmasıdır.

Not alma

Aktif öğrenmeyi sağlayacak yöntemlerden biri de kinestetik insanların ellerinin meşgul olması olduğuna göre, diyelim ki bilgisayar başında yapılan bir öğrenme esnasında konuya ilişkin kısa notlar almak iyi gelebilir. Bu notlar, kişinin öğrenme sürecini destekleyici şekilde ona özgü olmalıdır. Eğer renkler hoşuna gidiyorsa, notlarını farklı renkte kalemlerle almaktan da hoşlanabilir. Öğrenmeyi kolaylaştırıcı semboller, şemalar ve grafikler de notlara eşlik edebilir. Kinestetik insanlar, bilgiyi kişiselleştirdiklerinde eniyi şekilde öğrenmeye eğilim gösterirler. Bu nedenle bilgiyi temsil eden görsel araçlar onlar için de iyi birer destekleyicidir.

Çalışma notlarını kâğıda dökerken örneklerden yararlanma

Önemli noktalar ve kavramlar örneklerle gösterilebilir. Kinestetik insanlar olayı ezbere öğrenmektense, bağlantılar kurmaya eğilimlidirler. Söz gelimi, f = m * a şeklindeki bir formülü ezbere öğrenemezler. Konuyu günlük yaşamla bağlantılı örneklemeler ile daha iyi hafızalarına alırlar. İkinci kattaki balkondan yere düşen bir cep telefonunda kuvvet, kütle ve ivme bağlantısını kurmaları gerekir. Olayı ne kadar kişiselleştirirlerse o kadar iyi anlayabilirler.

Kinestetik insanların öğrenebilmesi için konuların bolca örnek ya da vaka incelemesi ile ele alınması gereklidir.

Diğer insanlarla birlikte çalışma

Kinestetik yönü ağır basan insanlar tartışmalardan hoşlanırlar. Sınıf arkadaşlarıyla konunun bütününü paylaşmak ve ardından kendi konusunu diğer kişilere anlatmak, kinestetik insanlar için son derece öğretici bir tecrübedir.

“Öğrenilen gerçekten öğrenilmiş mi?”, ev ortamında bunu anlamanın yolu ise konuyu gönüllü aile üyelerinden biriyle konuşmaktır. Ebeveynler olarak ergen çocuğunuzla bu tip bir tartışma ortamı yaratabilir, hatta bu ortamı hafıza kartları yöntemi ile de birleştirebilirsiniz.

Çalışma esnasında arka planda müzik kullanma

Kinestetik yolla öğrenenler, diğer yöntemlerle öğrenenlere göre ders çalışırken daha rahat müzik dinleyebilirler, ilgileri dağılmaz. Ancak bu durumun da kişiden kişiye değiştiğini unutmayalım. Belki müzik türünün de bunda olumlu ya da olumsuz etkisi olabilir.

Ergen çocuğunuz kendisine iyi geleni seçmeli ve siz de bu konuda ona en uygun ortamı sağlamak için yardımcı olmalısınız.

Ders çalışırken başka şeylerle de uğraşma

Ders çalışırken ona eşlik eden bir aktivite ile de uğraşmak belki de kinestetik insanlar için hiç de zor değildir. Hatta bu insanlar bir şeylerle uğraşırken bilgiyi akıllarında daha iyi bile tutabilirler. Neler yapılabilir? Eğer dersin içeriği ses kaydından dinleniyorsa aynı anda evin içinde turlanabilir hatta dışarıda koşuya çıkılabilir ya da mesela kondisyon bisikletini kullanırken aynı anda ders notlarının yazılı olduğu hafıza kartları gözden geçirilebilir.

Nimonik tekniğinin kullanımı

Nimonik tekniğinde, şarkı ya da tekerlemeler yardımıyla öğrenme kolaylaşır. Ayrıca ellerle yapılan jestler de kelimeleri ya da zor olayları hatırlamayı destekleyebilir.

Ders çalışırken elleri meşgul etme

Ders çalışırken başka aktivitelerle de uğraşabilen kinestetik insanları için ellerin bir şeylerle meşgul olması da iyi olabilir. Kalemle oynamak, stres topu sıkmak vb. bu tip insanları rahatlatabilir. Burada “dikkatin dağılmaması” kilit meseledir. Yine de konu ders çalışma olunca, ergen çocuğunuza ne önerilebilir, bir bakalım. Örneğin, dersle ilgili kritik kelimeleri veya cümleleri yazabilir. Ders notlarını bilgisayarda yazmak klavye sayesinde dokunma duyusunu doyurmasına olanak tanıyacaktır.

Bir küçük ekleme yapalım! Eğer stres topu ile çalışmaktan keyif alan bir çocuğunuz varsa, ders ya da sınav sırasında bu topu elinde tutması yönünde öğretmenden izin alması da sağlanabilir.

Aktif olmanın başka yollarını bulma

Kinestetik insanların dokunma duyuları gelişmiştir ve bir aktivitenin içinde fiziksel olarak da yer almak isterler. Söz gelimi, ellerinde çalışma kitabıyla yürüyüşe çıkabilir, hatta bu esnada konuyu yüksek sesle okuyabilirler. Çalışma esnasında ellerindeki kalemi çevirebilir, ayaklarıyla tempo tutabilir, anahtarla oynayabilir, bir tenis topunu atıp tutabilir ya da el bileklerini plastik bandı sarıp durabilirler. Çalışırken sakız çiğnemek de kinestetik eğilimli insanları çalışırken aktif kılacak bir başka yardımcıdır, farklı duyuların uyarılması odaklanmaya destek olur. Kısacası, tekrarlayıp duran herhangi bir aktivite bu tip insanlara iyi gelebilir. Elbette insanın bulunduğu ortama uygun düşen ve ders çalışmasını / dersi dinlemesini kolaylaştıran aktiviteyi deneye yanıla bulması en iyisidir. 

Kinestetik insanların sınıf ortamında da faydalı şekilde aktif olması, derse ilgilerini çekmek için gereklidir. Örneğin, öğretmenin tüm sınıfa dağıtılmak için hazırladığı ders notlarını kinestetik bir öğrencinin dağıtması son derece isabetli olacaktır.

Kısa ve düzenli aralar vererek çalışma

Kinestetik insanlar ders çalışırken kısa aralıklarla dikkatlerini toplamaya eğilimlidirler. Yanlış anlaşılmasın! En az diğer öğrenme stillerine uyan insanlar kadar iyi ders çalışabilirler. Sadece çalışma sürelerini daha kısa aralıklarla planlamaları ve kısacık molalar vermeleri gerekebilir. Onları hiç ara vermeden bir saat ders çalışmaya zorlamak yıpratıcı olabilir, bu yüzden boşuna masa başında uzun zamanlar geçirmeleri için zorlanmamalıdırlar. Yenilenmek ve yeniden odaklanabilmek için düzenli olarak beşer dakikalık molalarla çok daha uzun süre boyunca ders çalışmaları sağlanabilir. Mola esnasında yürüyebilir, sağlıklı atıştırmalıklar yiyebilir, bir arkadaşlarıyla kısa süreli sohbet edebilirler.

Uygun çalışma ortamını yaratma

Kinestetik insanlar fiziksel anlamda hareketli olduklarında, çalışma ortamları da bu hareket ihtiyacını desteklemelidir. Kimisi hareketli ve inip kalkabilen bir sandalyede oturmak isterken, kimisi de yere yakın bir sandalyeyi ayaklarını yere vurabilmek için tercih edebilir. Tüm çalışma materyalini bir yatağa serip uzanıp çalışmayı da sevenler olabilir.

Bu arada, minik bir öneri daha! Çalışma masasına klasik bir çalışma sandalyesi almaktansa kinestetik bir çocuğunuz varsa devasa bir pilates topu da alabilirsiniz, böylece çalışma ortamı da hareketlenmiş olacaktır. Mesele, bu tip bir kişiye neyin iyi geleceğini bulmaktır.

Şema ve grafikler eşliğinde çalışma

Ders notları, bilgiyi anlamak (kavramak) ve içindeki kavramları bir kalıba sokmaya yardımcı olmak üzere belli bir yapıya oturtulabilir.

Örneğin, görsel araçlar olan iş akış diyagramı ya da grafiği boş beyaz bir zemin üzerine kendi eliyle çizmesi, üzerine yapışkanlı not kâğıtları ya da renkli kalemlerle notlar iliştirmesi, kinestik yönü ağır basan çocuğunuzun bilgiyi anlamasına ve aklında tutmasına yardımcı olacaktır.

Ayrıca, matematik çalışırken, gerçek paralarla çalışmak ona keyif verebilir.

Hedefe odaklanma

Çocuğunuzun odasında hedeflerini içeren ona ilham verecek bir pano olması da hoş olabilir. Böylece hem ders çalışma konusunda motive olacak, hem de hayallerine ulaşmak için çaba göstermesi gerektiğini aklında tutacaktır.

Dilerseniz, görsel ve işitsel öğrenme stilleri hakkındaki yazılarımızı da ilgili sözcükleri tıklayarak okuyabilirsiniz. Öğrenciliğin hepimize keyif vermesi dileğiyle…

KAYNAKLAR:

1.http://gallantlearning.com/learning-styles/20-best-study-tips-for-kinesthetic-learners/

2. https://www.thestudygurus.com/kinesthetic-study-tips/

3. https://lawschooltoolbox.com/5-study-tips-for-kinesthetic-learners/

4. https://www.brightoncollege.edu/study-tips-for-the-kinesthetic-learner/

Yasal Uyarı: Her hakkı www.superergen.com’a ait olan özgün içerik, Fikir ve Sanat Eserleri ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. https://www.superergen.com adresine çalışır durumda link verilerek alıntı yapılabilir.